Hier vindt u informatie over de ontwikkelingsfasen van en voor de medewerkers en wat er voor iedere ontwikkelingsfase nodig is om als medewerker verder te professionaliseren.
In het eigen bedrijf kiest de baas voor het ambachtelijke hoveniersbedrijf óf voor een bestaan als ondernemer. In het eerste geval werkt hij volop buiten mee, in het tweede vereist de organisatie van het werk de meeste aandacht. Voor beide bedrijfstypen geldt dat er brood op de plank moet komen. In dit artikel wordt beschreven hoe de baas in het ambachtelijke hoveniersbedrijf een goede boterham verdient.
Hoveniersbedrijven starten vrijwel allemaal als zelfstandig vakspecialist (zzp-er)
De eerste jaren pioniert een startende hovenier hoe zoveel mogelijk opdrachten binnen te halen en uit te voeren. Afhankelijk van eigen voorkeur, ambitie en klanten ontwikkelt de pionier een bedrijfseigen stijl van werken. Gewapend met de juiste kennis en vaardigheden verovert het jonge bedrijf een eigen niche in de markt. Naast voorkeuren, ambities en klanten bepalen vooral de zakelijke keuzes de verdere ontwikkeling van het hoveniersbedrijf.
Het valt niet mee een goed inkomen uit een hoveniersbedrijf te halen. Daar kan elke zelf standige hovenier over meepraten; in veel 'groene' bedrijven is de winst structureel te laag. In dit artikel wordt het directe verband aangetoond tussen het inkomen van een hovenier en de prijzen waarmee een gerekend wordt. Het belangrijkste uitgangspunt is dat een hovenier niet voor niets werkt. De werkzaamheden van de hovenier/ondernemer moeten apart worden gehonoreerd.
Goede relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer belangrijk
Aan de tuin worden steeds grotere bedragen uitgegeven. Dit maakt het voor hoveniers aantrekkelijk om zich op de tuinmarkt te begeven. Om in dit dynamische wereldje klanten te binden en te houden is het leveren van en het zich onderscheiden in kwaliteit erg belangrijk. De klant kan aan die kwaliteit een steentje bijdragen.
De ene hovenier droomt van een bedrijf met veel personeel, de ander ligt er 's nachts wakker van. Werken zonder personeel is niet altijd eenvoudig, (veel) medewerkers in loondienst hebben evenmin. Niet voor niets wensen ondernemers elkaar soms veel personeel toe. Andere mensen voor je laten werken klinkt eenvoudiger dan het in de werkelijkheid wordt ervaren. Pakken toekomstdromen altijd anders uit, of zijn dromen bedrog?
Werkte een voorman vroeger nog gewoon mee met zijn ploeg, tegenwoordig heeft hij daar geen tijd voor. Er worden steeds meer verantwoordelijkheden naar zijn schouders gedelegeerd. Daarnaast wordt de werkdruk steeds groter door voortgaande bezuinigingen. Er is geen tijd om de nieuwe taken tijdens het werk met vallen en opstaan te leren. De voorman moet zelf serieus werk maken van zijn ontwikkeling. Een vereiste is dat hij hiervoor binnen werktijd tijd vrijmaakt.
De praktijk van alledag. Een hovenier maakt een globale begroting en geeft de opdrachtgever een aanneemsom door. Eenmaal bezig valt het werk tegen. Het aantal begrote uren wordt al snel overschreden, de hovenier zet zijn werknemers onder druk. Er ontstaat stress en er worden fouten gemaakt. Het resultaat: de onderneming draait verlies, de opdrachtgever is ontevreden en het personeel zoekt ander werk. Hoogste tijd voor een andere aanpak.
Hoveniersbedrijf vaak onderdeel van woon/werkhuishouding
Een hovenier staat er nooit alleen voor. Een hoveniersbedrijf vormt vrijwel altijd een onderdeel van een woon/werkhuishouding, geleid door een managementteam van twee personen: de hovenier en zijn partner. Duidelijke afspraken binnen dit team zijn belangrijk. Niet alleen voor het resultaat van het bedrijf, maar ook voor de voldoening die beide leden van managementteam uit hun werk halen.
Nieuwe regelgeving maakt het voor een hovenier steeds moeilijker om zelf voldoende tijd en aandacht aan het eigenlijke vak te besteden. De toenemende administratieve druk betekent vaak een extra last op diens schouders. Vooral de combinatie van het ondernemerschap met de liefde voor het vak stelt menig zelfstandig hovenier voor de keuze: binnen of buiten werken?
In opdracht van klanten naar eigen inzicht mooie tuinen aanleggen of onderhouden. Op deze manier voor jezelf beginnen betekent vanuit liefde voor het vak kiezen voor een ambachtelijke beroepsuitoefening. Een keuze met gevolgen, zo blijkt uit het derde artikel over project-management. Het verband tussen doelstellingen, bedrijfsvoering en winst.
De hovenier-ondernemer pakt alles eigenhandig aan. Werkendewijs ontwikkelt de verse ondernemer een bedrijfseigen werkwijze. Daardoor heeft de pioniersfase een sterk vormend karakter. Zakelijk zijn er drie prioriteiten: voldoende betaald werk binnenhalen, de juiste marktwaarde voor de diensten vaststellen en een gedegen (project)administratie voeren. Een pionier kan vooral praktische informatie gebruiken over klanten werven, tarieven berekenen, offertes en opdrachtbevestigingen opstellen, werkbrieven en facturen schrijven.
Een groenmanager is in eerste instantie bezig om geld te verdienen. Dat is immers het doel van een onderneming. In de hovenierspraktijk dreigt dit basisprincipe vaak op de achtergrond te raken. Als gevolg daarvan komen ondernemers met de ontwikkeling van hun bedrijf niet vooruit. Een uiteenzetting van punten waarop een groene manager moet letten om van een ‘uit de hand gelopen hobby’ een gezonde groene onderneming te maken.
Een geslaagd groenmanager maakt zichzelf overbodig. En kan ongeacht de tijd van het jaar rustig op vakantie naar de Bahamas. Een succesvol manager heeft vrijwel alle vakmatige werkzaamheden gedelegeerd. Hierdoor werkt de organisatie voor de manager in plaats van andersom. Een aantal richtlijnen voor het delegeren en opbouwen van een sterke organisatie.
De ontwikkeling van een bedrijf is vergelijkbaar met die van een plant: het ontkiemt, groeit en ontwikkelt zich, knoppen worden bloemen en als het goed is werpt het eigen bedrijf zijn vruchten af. Al meer dan zeven jaar lang komen er in Nederland elke week tenminste twee nieuwe hoveniersbedrijven bij. De groenbranche telt inmiddels meer dan 7.000 bedrijven. De start van nieuwe bedrijven is praktisch niet te stuiten. Groeien de bomen werkelijk tot in de hemel?
er is sprake van premiebetaling aan het fonds Colland Arbeidsmarkt door de werkgever.
en u hanteert of u valt onder één van de volgende cao’s: Bloembollengroothandel, Bos en Natuur, Dierhouderij, Glastuinbouw, Groenvoederdrogerijen, Hoveniersbedrijf, Open Teelten, Paddenstoelen.
,,Hoe wordt de rand van de vijver nu precies afgewerkt? En, welke hoogte heeft u voor die haag in gedachte?’’ Vragen van een klant aan een hovenier tijdens de planpresentatie die niet gesteld mogen worden. De planpresentatie is de eerste gelegenheid voor een hovenier om zich te bewijzen. Onduidelijkheden roepen twijfels op over zijn kwaliteiten.
De ontwikkeling van een hoveniersbedrijf heeft voor een ondernemer tot gevolg dat zijn functie voortdurend verandert. De ondernemer/hovenier moet zich steeds nieuwe vaardigheden eigen maken. In de ontwikkeling van bedrijf én ondernemer zijn vier fases te determineren. Dit eerste van twee artikelen schetst de pioniers- en de managementfase.
Meegroeien met de ontwikkeling van een hoveniersbedrijf is een voortdurend leerproces. De inhoudelijke functie van een ondernemer verandert van pionier via manager tot zakelijk leider. Het is een persoonlijke en grensverleggende leerschool om van een eigen bedrijf een succes te maken. De kunst is om je voor elke fase de noodzakelijke vaardigheden eigen te maken, deze te kapitaliseren, over te dragen en tegelijkertijd jezelf te blijven.
Met de manier waarop de baas van een bedrijf met zijn werk omgaat hebben medewerkers, leveranciers en klanten dagelijks te maken. Een baas bepaalt door zijn eigen betrokkenheid hoe er gewerkt wordt en daarmee ook hoe de kwaliteit van het werk tot stand komt. Persoonlijke betrokkenheid vormt in alle werksituaties een natuurlijke garantie voor kwaliteit.
Vakbekwaamheid is steeds vaker bijzaak in de strijd om het vertrouwen van de klant. Van een hovenier worden een extra inspanningen verwacht alvorens zijn bedrijf de opdracht krijgt een mooie tuin aan te leggen. De dienstverlening volledig afstemmen op het tevreden stellen van klanten is een belangrijk aspect van projectmanagement.
Soms verwachten klanten dat hun hovenier een kapitale tuin aanlegt binnen een beperkt budget. Een leuke uitdaging of een klant om hoofdpijn van te krijgen? Kritische klanten maken hoveniers voorzichtiger, de angst voor fouten neemt toe. Geen prettig klimaat om in te werken. Een klantgerichte houding met veel aandacht voor menselijke verhoudingen en details voorkomt een bij voorbaat verloren strijd.
In de praktijk blijkt dat er bij een verbetering van de dienstverlening automatisch een beter product (tuin of groenvoorziening) ontstaat. Hierdoor onderscheidt het hoveniers- of groenvoorzieningsbedrijf zich van anderen en krijgt vermeende concurrentie het nakijken.
Als de eerste dient het duidelijk te zijn wat er precies onder kwaliteit moet worden verstaan. Daarbij onderscheiden zich twee zaken: het product en de dienstverlening.
Afspraken met klanten maken en samen nakomen is ook kwaliteit
De steeds maar groeiende belangstelling voor de tuin veroorzaakt veel beweging in de markt. Dagelijks verschijnen er nieuwe hoveniersbedrijven op de markt. Opdrachtgevers kunnen kiezen uit naar schatting circa 5.000 verschillende aanbieders van hovenierswerkzaamheden. Hoveniers moeten zich daarom onderscheiden in kwaliteit. Dat vraagt een grote verantwoordelijkheid van zowel klant als opdrachtnemer. Geloven in eigen kracht, daar gaat het om.
Met de komst van de eerste medewerkers ontwikkelt de bedrijfsorganisatie zich als een ambachtelijk gilde-model
De zelfstandig vakspecialist leidt als meester-hovenier talentvolle (jonge) hoveniers werkendewijs op. In het begin werkt de hovenier- ondernemer zoveel als mogelijk is buiten mee. Klanten bezoeken, ontwerpen, tekenen, calculeren en de uitvoering van de projecten voorbereiden, gebeurt deels ook tijdens avonden en weekenden.
Elke dag rollen ze uit de mond van de vakman, de wetenschappelijke plantennamen. Maar weet deze ook precies wat hij zegt of is het meer potjeslatijn? Waar komt de naamgeving van de soorten vandaan en wat betekenen de namen?
Indien u geabonneerd bent op Tuin& Landschap kunt hier het hele artikel lezen.
Naast de organisatie van de huishouding en de praktische zorg voor de eventuele kinderen neemt de partner veel ondersteunende taken voor haar* rekening. Zij is een mogelijk-maakster. Terwijl de hovenier op pad is, verzorgt de partner de financien, staat klanten te woord, doet de administratie, behartigt personele zaken, opleidingen en organiseert een veelheid aan 'losse eindjes'. Door haar inzet en organisatorische kwaliteiten vormen privé en zaak een organisatorische eenheid als woon/werkhuishouding. De verantwoordelijkheid van deze (drie)dubbel-functie weegt soms zwaar.
Verder groeien dan 4 medewerkers in dienst vereist meer en duidelijk gestructureerde sturing om alle activiteiten in goede banen te leiden
De manager delegeert steeds meer operationele taken. Zelf gaat hij opdrachten binnen halen en daarnaast (nog) meer ondernemen en netwerken om het bedrijf sterker in de markt te positioneren. De verantwoordelijkheid voor de voorbereiding en organisatie van de projecten laat de ondernemer over aan een calculator - werkvoorbereider en een voorman-uitvoerder.
Van Arie Koster is het Plantenvademecum voor tuin, park en landschap verschenen. Deze opvolger van de succesvolle Vademecum Wilde Planten (1993) is nu uitgebreid. Ruim 1000 planten zijn aan het naslagwerk toegevoegd. Een CD-rom met gebruiksfuncties, effecten van groen en praktische beheertips maakt de informatie voor de groenman compleet.
Indien u geabonneerd bent op Tuin& Landschap kunt hier het hele artikel lezen.
Ieder project wordt als eerste door een calculator - werkvoorbereider “in gedachten” uitgevoerd. Hij/zij beschrijft de benodigde werkzaamheden, machines en materialen en maakt een inschatting van de benodigde inzet. Vraagt inkoopprijzen aan en berekent van ieder project een kostprijs en werkt de uiteindelijke vraagprijs uit in een passende offerte. Een goede calculator - werkvoorbereider vervult een spilfunctie in het hoveniersbedrijf. Met relevante informatie ondersteunt hij leidinggevende èn uitvoerende medewerkers bij hun werkzaamheden.
Naarmate het bedrijf meer en grotere projecten uitvoert, delegeert de ondernemer steeds meer verantwoordelijkheden
Ontwerp, aanleg en onderhoud groeien uit tot eigen disciplines met gespecialiseerde medewerkers. Ook de bedrijfsvoering ontwikkelt zich steeds professioneler. Marketing, financiën, administratie en de hrm - taken vergen met elkaar een inzet van meer dan een full-time arbeidskracht, tenminste 5 dagen per week, circa 1.200, oplopend tot meer dan 2.000 uur per jaar.
Medewerkers de ruimte geven om hun persoonlijke stijl en aanpak te ontwikkelen, loslaten en afstand nemen
Met het delegeren van voorbereiding- en managementtaken is het voor de ondernemer belangrijk om zijn organisatie als het ware open te stellen voor invloeden van anderen. Hij geeft medewerkers de ruimte om hun persoonlijke stijl en aanpak te ontwikkelen, laat zelf de vertrouwde werkwijze los en neemt afstand.
U nodigt klanten uit om hun ruimte aan uw creativiteit toe te vertrouwen. Gaat met hen een dialoog aan. Bespreekt hun verwachtingen, inventariseert de wensen en mogelijkheden. Ervaart hoe u in het kennismakingsgesprek het vertrouwen van klanten wint en stelt voor om hun ideale tuin te creeëren. Met die (betaalde) opdracht gaat u aan de slag. Conform afspraak en binnen het beschikbare urenbudet ontwerpt u een origineel en gedegen tuinplan. U beschikt over de vaardigheden om dit ontwerp optimaal te visualiseren.
Als management-assistent levert u een belangrijke bijdrage aan de bedrijfsvoering. In nauwe samenwerking met de leiding geeft u vorm en inhoud aan het functioneren van het bedrijfsbureau / kantoor. Namens het bedrijf onderhoudt u contact met klanten, leveranciers en collega-medewerkers. Voortdurend biedt u een passende inzet van uw persoonlijke kwaliteiten en vaardigheden. Met relevante informatie adviseert u directie èn uitvoerende medewerkers bij hun werkzaamheden. Als vraagbaak bent u ieders steun en toeverlaat. Steeds opnieuw komt het er op aan alle zaken goed voor elkaar te hebben.
De in het bedrijf aanwezige vakkennis en ervaring vertegenwoordigen (veel) geld. Welke mogelijkheden zijn er om optimaal gebruik te maken van deze waarden? Hoe organiseert u bedrijf en werk (en alles wat er bij komt kijken) zodanig dat klanten, medewerkers en uzelf tevreden zijn? Namens de directie leidt u de dagelijkse gang van zaken. De bedrijfsleider bewaart overzicht, stuurt op hoofdlijnen de voortgang van projecten, zowel in voorbereiding, uitvoering als bij afronding en nazorg. Werkt intensief samen met directie, staf en kadermedewerkers.
Een uitvoerder beschikt over een relatief kort tijdsbestek om krachtig en effectief leiding te geven. Hij* verdeelt de verantwoordelijkheden tussen zichzelf, de uitvoerenden en stafmedewerkers. Steeds opnieuw, in een relatief kort tijdsbestek, motiveert hij collega’s, staat klanten te woord, plant, organiseert en regisseert de uitvoering van projecten. Al naar gelang de situatie en de behoefte stemt hij zijn persoonlijke inzet af op mens en resultaat. In staat om intensief, gedreven, resultaatgericht en met plezier te functioneren. Tijd is in alle opzichten beperkt en kostbaar.
Met collega’s, bestek, tekeningen, machines en materialen er op uit trekken om ergens een tuin te maken. Steeds op een andere locatie een tijdelijke werkplek inrichten. Iedere werkdag vooruit denken en de meest logische werkvolgorde bepalen. Overzicht krijgen, structuur in het werk aanbrengen én vasthouden. Inschatten hoeveel uren u en de collega’s nodig hebben voor uiteenlopende werkzaamheden. Plannen wanneer welke machines nodig zijn. Tijdig afroepen van materieel en materiaal.
Als vakbekwaam hovenier specialiseert u zich in aanleg, onderhoud of een andere vaktechnische discipline. Of u ontwikkelt zich tot een allround vakbekwaam hovenier die breed inzetbaar is. Een ontwikkeling waar in de praktijk (gemiddeld) een jaar of zeven voor nodig is. In deze periode leert u eigenhandig de meest voorkomende technische vraagstukken adequaat op te lossen. U doet praktische ervaring op met een steeds vernieuwend sortiment materialen en producten. Herkent een 1000-tal plantensoorten en variëteiten aan hun kenmerken.
De praktische veelzijdigheid van het hoveniersvak en de vrijheid van het buitenwerk spreken je aan. Werkendewijs bekwaam je je in het aanleggen en onderhouden van tuinen. Collega’s wijzen je op de fijne kneepjes van het werk. Door je inzet en leergierigheid beheers je steeds meer vaktechnische vaardigheden en ontwikkelt geroutineerd tempo in de dagelijkse werkzaamheden. Je bekwaamt jezelf in het herkennen van de planten die je in de tuinen tegenkomt. Tijdens het planten en verzorgen, ontdek je wat planten nodig hebben om optimaal te groeien en bloeien.
